نوروز پر عید امسال، که احتمالا مصادف شده با خانه نشینی خانواده ها، بهترین فرصت است که پا به دنیای فرزندانمان بگذاریم و یک تجربه شیرین و جذاب داشته باشیم!
تجربه ای که شاید فرصت آن به ندرت پیش بیاید. پس اگر دوستدار تجربه های ماجراجویانه و جدید با طعم تربیت رسانهای هستید، در ادامه همراه پیشنهاد ویژه مجله باران برای ایام عید باشید.
سناریو کلی این است که می خواهیم با فرزندانمان، پای کارتون و انیمیشن بنشینیم. نه نه! به همین سادگی ها هم نیست. ابتدا لازم است مطالب مقدماتی زیر را بخوانید، بعد از آن به بخش دستورالعملی ماجرا می رسید و در انتها، بعد از اجرا حتما تجربیات خودتان را برای استفاده بقیه والدین، با ما به اشتراک بگذارید.
مهم ترین نکته در مواجهه با محصولات رسانه ای، مقابله با تاثیر ناخودآگاه آن هاست. رسانه ها با درون مایهی داستانی که در خود دارند و با استفاده از فنون اقناع و بقیه ترفند های رسانهای تمام تلاششان این است که بر ادراکات ما اثرگذاری حداکثری داشته باشند و این تاثیر، ناخودآگاه باشد؛ یعنی خودمان متوجه نشویم که داریم تاثیر می پذیریم! حال سوال مهم اینجاست که چگونه می توانیم جلوی تاثیر ناخودآگاه رسانه را بگیریم و حتی اگر پیام موجود در رسانه ای مفید بود، آن را به صورت خودآگاه دریافت کنیم؟ مهم ترین راه حل، تفکر انتقادی و ذهنی منطقی است.
برای این منظور لازم است که هنگام مواجهه با هر محصول رسانهای، چند گام مهم برداشته شود. اما در اینجا، ما به طور جزئی موضوع انیمیشن ها را بررسی می کنیم. هر چه باشد قرار است با فرزندانمان پای آن ها بنشینیم!
یکی از اثرگذار ترین کار ها برای جلوگیری از تاثیر ناخودآگاه محتوای انیمیشن ها بر کودکان و نوجوانان انجام چهار گام تحلیل است. چهار گام تحلیل، به طور کلی کمک می کند تا جرقه های اولیه تفکر انتقادی در فرزندان روشن شود و احساس کنند که یک مخاطب فعال هستند.
🔲گام اول، بیان روایت و داستان است. بعد ازدیدن انیمیشن از بچه ها بخواهید تعریف کنند که چه دیده اند. داستان انیمیشن را تعریف کنند.ممکن است این تعریف در حد یک جمله یا چندین دقیقه باشد.
🔲گام دوم، این است که از بچه ها بخواهید نکات مثبت را تعریف کنند. از کدام شخصیت بیشتر خوششان آمده است، کدام رفتار آن را بیشتر دوست داشته اند، زیبا ترین مکان در انیمیشنی که دیده اند کجا بوده و سوالاتی از این دست.
🔲بیان نکات منفی، گام سوم است. در این گام بچه ها از جاهایی از داستان که مورد پسندشان نبوده حرف می زنند. از رفتار هایی که به نظرشان غلط بوده. از شخصیت های منفی و … .
🔲و گام چهارم که گام آخر است، گام خلاقیت و بازسازی است. از بچه ها بخواهید که بگویند که اگر سازنده انیمیشن بودند، پایان ماجرا را چگونه رقم می زدند یا مثلا به جای رفتار نادرست یکی از شخصیت ها، چه رفتاری را جایگزین می کردند.
ممکن است در ابتدا، فرزندان شما اندکی مقاومت کنند و حرفی نزنند. شما می توانید خودتان یکبار این کار را انجام دهید و با مهارت هایی که دارید، فرزندان را مشتاق به صحبت کردن کنید!
حال که آشنایی نسبی با مباحث اولیه پیدا کردید، وقت آن رسیده که وارد حیطه عمل شوید.
🔹ابتدا یکی از سامانه های هدایت مصرف را انتخاب کنید و با توجه به بازه سنی فرزندتان، یک انیمیشن را انتخاب کنید. (پیشنهاد ما سامانه کدومو می باشد.)
🔸در مرحله بعدی، تحلیل ها و نقد هایی که در مورد انیمیشن انتخابی شما نوشته شده است را بخوانید و اندکی هم با کلیت داستان آن آشنایی پیدا کنید.
🔹حال به مرحله اصلی می رسید؛ فضایی جذاب را در محیط خانه فراهم کنید و در کنار اعضای خانواده به همراه فرزندان خود به تماشای انیمشین بنشینید. می توانید فضای خانه را مانند سینما کنید، بلیط بفروشید و … .
🔸بعد از تماشای انیمیشن در یک فرصت مناسب، چهار گام تحلیل که در بالا ذکر شد را پیاده کنید.
🔹در نهایت تجربیات خودتان را می توانید در پیام رسان های مختلف به آیدی bmtc_admin@ ارسال کنید.
همه این مراحل، تلاشی است برای این که فرزندان ما بتوانند خودآگاه به سراغ محصولات رسانهای بروند و تبدیل به مخاطبی فعال شوند. تربیت رسانه ای موضوعی است که اگر مورد غفلت واقع شود، می تواند آسیب های جبران ناپذیری بر روی فرزندان عزیز ما داشته باشد.