در زندگی مدرن امروزی با درگاههای رسانهای ما دچار اختلال خواب شدهایم. خواب کم، خواب نامنظم و خواب غیر عمیق بر روی خلق و خوی ما در زمان بیداری اثر میگذارد.
یکی از موضوعات بسیاری مهمی که میتواند موجب کاهش فاصله بین والدین و فرزندان در حوزه محتوای رسانهای شود، داشتن سواد رسانهای یا تربیت رسانهای است که والدین میتوانند از طریق آشنایی و فراگیری سواد و تربیت رسانهای نسبت به نظارت و کنترل بر رفتار رسانهای فرزندان خود اقدام کنند.
در ادامه مباحث سواد رسانهای در مورد سواد سلامت جسم نکاتی مطرح شد، که در این قسمت به موضوع خواب سالم میپردازیم.
خواب سالم و کافی در زمان طلایی استراحت یکی از شاخصهای بدن سالم است. زمان طلایی خواب ساعت ۲۲ تا ۲ نیمه شب است که عمق خواب بوده و از آن به خواب نرم تعبیر میشود و انرژی فوقالعادهای به ما میدهد.
البته یک خواب دیگر پر قدرت و پر انرژی نیز غیر از نیمه شب وجود دارد که آن هم خواب نیمروز است؛ حدود نیم ساعت قبل از ظهر شرعی که به خواب قیلوله معروف بوده و مستحب است و انرژی زیادی نیز برای بدن تأمین میکند.
متأسفانه ما در زندگی مدرن امروزی با درگاههای رسانهای دچار اختلال خواب شدهایم و بعضاً تا ساعاتی از شب پای درگاههای رسانهای نشستیم و نمیدانیم که شاید میانگین عمر ما را در بلند مدت کمتر کند و آسیب جدی به بدن ما برسد. خواب کم، خواب نامنظم و خواب غیر عمیق بر روی خلق و خوی ما در زمان بیداری اثر میگذارد و همچنین بر روی جسم ما از جهت متابولیسم و کارکردهای داخل اثر دارد.
کسانی که خواب نامنظم دارند معمولاً زودتر عصبانی میشوند و در طول روز ذهن منظمی نداشته و بعضاً حافظه آنها نیز دچار اختلال میشود. زمانی که باید بخوابیم نمیخوابیم و زمانی که نباید بخوابیم، میخوابیم.
وقتهای بعد از اذان صبح نباید خوابید. کسانی که دوست دارند حافظه قوی داشته باشند به آنها توصیه میکنیم که بعد از هر نماز صبح نخوابند، این خواب از منظر احادیث و سیره اهل بیت(ع) کراهت دارد.
خواب چه ارتباطی با سواد رسانهای دارد؟ خواب عمیق خوابی است که در زمان خود انجام شود. وقتی ما تا لحظاتی قبل از خواب از درگاههای رسانهای مانند تلفن، تلویزیون، شبکههای رسانهای و.. استفاده میکنیم تشعشعات نور آبی موجب بعضی اختلالات در ترشح هورمون خواب میشود. در بدنمان هورمونی ترشح میشود که از آن به هورمون ملاتونیم تعبیر میشود. وقتی هوا تاریک میشود این هورمون ترشح شده و ناخودآگاه خواب به سراغ افراد میآید. در طول روز این هورمون زیاد ترشح نمیشود چرا که نور زیاد است.
چه کار باید بکنیم که ما یک خواب کافی، عمیق و صحیح داشته باشیم؟ یک ساعت قبل از خواب درگاه رسانهای باید کنار رود؛ این تشعشعات روی صفحات موبایل باعث تأخیر در ترشح هورمون ملاتونین میشود.چنانچه میخواهیم درگاههای رسانهای را به کار ببریم از امکانات دستگاههایمان برای حذف نور آبی استفاده کنیم. در حال حاضر تلفنهای همراه امکانی دارد که از آن به فیلتر نور آبی تعریف میشود. اگر از تبلت یا لپتاپ استفاده میکنیم تنظیمی به نام night mode دارد وقتی که آن را فعال میکنیم نور آبی آن حذف میشود و میتوانیم یک خواب آرامتر داشته باشیم.
یک جلد کتاب میتواند خواب آرامی را به ما هدیه دهد. پدر و مادرهایی که قبل از خواب کتاب میخوانند حتماً الگوهای خوبی برای فرزندان میشوند تا آنها نیز درگیر درگاه رسانهای قبل از خواب نشوند.
ذهنتان پر از مطالب زیبا و کتابهای قشنگ، خوابتان آرام و عمیق و تنتان سالم باشد.