تولید بازی‌های رایانه‌ای و بحث‌های دینی و تربیتی پیرامون بازی‌های داخلی.
بازی‌های رایانه‌ای یکی از هیجان‌انگیزترین و لذت‌بخش‌ترین فعالیت‌ها برای کودکان و نوجوانان است و به یکی از مهمترین سرگرمی‌ها تبدیل شده که می‌تواند نقش مهمی را در سلامت جسمی و روانی کودکان ایفا کند.
بازی‌های رایانه‌ای به ویژه بازی‌های آنلاین به شدت اعتیادآور هستند و کاربر خود را از شرایط عادی زندگی دور می‌کند؛ این امر می‌تواند باعث ایجاد مشکلات رفتاری و آسیب‌های جسمی در کودکان شود. بازی‌های آنلاین به دلیل طراحی هوشمندانه‌ای که دارند، گام به گام مخاطب را جذب می‌کنند و به تدریج با شناسایی نیازهای عاطفی، آن‌ها را هدف قرار می‌دهند.
بازی‌های رایانه‌ای و حضور کودکان و نوجوانان به یکی از دغدغه‌های مهم خانواده‌های ایرانی تبدیل و باعث شده است که برای والدین پرسش‌های مختلفی در مورد نحوه آموزش و مدیریت فرزندان در حوزه بازی‌های رایانه‌ای ایجاد شود.
محسن رزاقی، پژوهشگر و مدرس سواد رسانه‌ای، در قسمت سوم این گفت‌وگو به تشریح مسائل مهم در بازی‌های رایانه‌ای پرداخته است که مشروح آن را در ادامه می‌خوانید و می‌بینید:
بازی‌های ایرانی، که تولیدکنندگان داخلی آن‌ها را تولید می‌کنند، تا چه میزان از استانداردهای مطلوب برای کودکان و نوجوانان برخوردارند؟
وضعیت صنعت بازی‌سازی حداقل در محتوا خوب نیست و به واسطه نزدیکی فرهنگی که در بازی‌ها وجود دارد، اثرات مضر آن‌ها بسیار شدیدتر از حتی بازی‌های خارجی است. یعنی چنانچه دو بازی مشابه ایرانی و خارجی وجود داشته باشد، حتماً اثرات منفی بازی خارجی کمتر از ایرانی است.
ما در کشور با فقدان طراح بازی مواجه هستیم. به همین دلیل بسیاری از تولیدکنندگان بازی‌های خارجی را آورده و اصل و قاعده بازی را نگه داشته و فقط ظاهر آن را تغییر می‌دهند. سپس، همان بازی را به نام بازی ایرانی روانه بازار می‌کنند؛ در حالی که اصل کار در تولید بازی، قاعده آن بود که در تولید بازی‌های ایرانی رعایت نمی‌شود. بنابراین، به جز تعداد معدودی نمی‌توان بر روی بازی‌های ایرانی حساب باز کرد.
برای بهبود روند تولید بازی‌های ایرانی چه باید کرد و چه نهادهایی باید پای کار آیند؟
برای بهبود در این روند باید فعالیت بسیاری انجام شود. بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای هم با ضعف ساختاری و هم با ضعف قانونی مواجه است. همچنین، سرمایه‌گذاران هیچ‌گونه رغبتی به سرمایه‌گذاری ندارند. بنابراین، سلسله عللی وجود دارد که باعث می‌شود بازی‌سازی در کشور ما دچار ضعف‌های بنیادی باشد. امروز به جز چند استودیوی خاص، که از طریق جذب سرمایه‌گذاری خارجی و تولید یک یا دو عنوان موفق مشغول فعالیت هستند، نمی‌توان گفت که صنعت بازی‌سازی در کشور ما وجود دارد. البته چندین گروه بازی‌سازی دغدغه‌مندند و خودجوش مشغول فعالیت هستند، اما راحت‌ترین شیوه تولید بازی را انتخاب کرده‌اند و با تغییر ظاهر بازی‌های خارجی به انتشار بازی اقدام می‌کنند.
برای رسیدن به وضعیت مطلوب در حوزه بازی‌سازی، بهترین راه حل اصلاح قانون، قدرت بخشیدن و اصلاح ساختار بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای، اصلاح ساختار وزارت ارشاد در رابطه با بازی‌های رایانه‌ای، جذب سرمایه‌گذار داخلی و خارجی برای تولید بازی‌های اثرگذار و … است. البته این موضوع مربوط به ساختار و پلتفرم‌های عرضه است تا چرخه صنعت بازی‌سازی در تولید، توزیع و مصرف کامل شود که در این چرخه با ضعف‌های بسیار جدی مواجه هستیم.
دلیل عدم سرمایه‌گذاری برای تولید بازی‌های ایرانی چیست؟
سرمایه‌گذاران سرمایه خود را در حوزه‌ای مصرف می‌کنند که برای آن‌ها کسب سود و درآمد داشته باشد، اما زمانی که بسیاری از مردم حتی نام و عنوان یک بازی باکیفیت ایرانی را نشنیده‌اند، سرمایه‌گذاران چگونه می‌توانند سرمایه خود را به خطر انداخته و وارد این حوزه شوند. یکی از مسائل مهم این است که چنانچه بازی‌های ایرانی قابل توصیه‌ای در کشور وجود دارد، باید آن را به یکدیگر معرفی کنیم. این مسئله باعث می‌شود تا چرخه اقبال و اعتماد به بازی‌های ایرانی شکل بگیرد و با وجود مخاطبان، می‌توان در این حوزه مطالبه نیز داشت.
چنانچه بازی‌سازان و سرمایه‌گذاران از بازار داخلی برای بازی‌های ایرانی مطمئن شوند، قطعاً روش‌های خود را اصلاح کرده و به سرمایه‌گذاری برای تولید این بازی‌ها اقدام خواهند کرد. کمااینکه بازی‌های غربی امروز با اصلاحات شدید در چین منتشر می‌شوند و این مسئله به دلیل وجود بازار داخلی در چین است، اما در کشور ما خانواده‌ها توجه چندانی به نوع بازی‌ها و داخلی و خارجی بودن آن‌ها ندارند. بنابراین، یکی از راه حل‌های فرهنگی و خانوادگی برای بهبود وضعیت بازی‌های داخلی، بازی کردن با بازی‌های ایرانی، هزینه و معرفی بازی‌های ایرانی به یکدیگر و نیز مطالبه از بازی‌سازان داخلی است.
آیا بازی‌های دینی که با هدف ترویج فرهنگ دینی و مذهبی تولید شده‌اند، دچار این ضعف هستند یا در مقایسه با دیگر بازی‌ها نمود بهتری داشته‌اند؟
تعداد عناوین بازی‌های با محتوای دینی در کشور بسیار پایین است و شاید تعداد عناوین بازی‌های باکیفیت نیز به تعداد انگشتان یک دست یا دو دست هم نرسد. پس نیازمند حضور جدی نهادهای حاکمیتی، سرمایه‌گذارانی با دغدغه مذهبی و بازی‌سازها هستیم. چنانچه بازی‌ها ویژگی‌های مثبتی در طراحی داشته باشند، ظرفیت خوبی برای انتقال پیام‌های مذهبی به بازیکنان دارند و می‌توان قواعد بازی‌ها را مطابق شرع مقدس در نظر گرفت و داستان‌های بازی‌ها را براساس قصه‌های قرآنی، زندگانی ائمه(ع) و … تولید کرد.
البته این حوزه بسیار دست‌نخورده باقی مانده است. بخشی از این مسئله نیز به خاطر نگاهی است که وجود دارد و بسیاری از مردم و متدینان بازی کردن را اتلاف وقت می‌دانند؛ در حالی که در روایات آمده است که حضرت امیر(ع) با فرزندانشان بازی می‌کردند. پس یکی از شیوه‌های تربیتی بازی با فرزندان است و نباید این فرصت را از دست داد.
+این مطلب اولین بار با عنوان «نقشه راه فرزندان و خانواده‌ها در دنیای بازی‌های رایانه‌ای» روز ۹ خرداد ۱۴۰۱ در خبرگزاری ایکنا منتشر شده است.