مرکز تربیت رسانه‌ای باران

در جشنواره نوروزی کدومو که با همکاری مرکز تربیت رسانه‌ای باران در نوروز هزار و چهارصد برگزار شده است، هر روز یک پویانمایی توسط کارشناسان مورد بررسی قرار گرفته است. پویانمایی هایی که همان روز از شبکه پویا پخش شده اند.

در این جلسه، به بررسی انیمیشن جوجه‌تیغی‌ها پرداخته شد که در طی آن اساتید دعوت‌شده و خانواده‌ها نظرات خودشان را درباره‌ی ویژگی‌های متنوع آن به‌خصوص نکات تربیتی آن بیان کردند.

در این جلسه حجت‌الاسلام عباس صالحی، مدرس سواد رسانه‌ای و متخصص انیمیشن، نظراتش را با همراهی شرکت‌کنندگان درباره این انیمیشن بیان کرد.

گاهی خانواده‌ها می‌پرسند که تا کجا باید منتظر مجموعه‌هایی مانند کدومو و اساتید باشیم که به ما انیمیشن مناسب معرفی کنند یا نظراتشان را راجع به انیمیشن‌ها مطرح کنند. در این باره باید به سه قدم اشاره  کرد که ما را در انتخاب یک انیمیشن خوب کمک می‌کند. قدم اول برای بزرگسالان است و این است که انیمیشن را قبل از اینکه فرزندان ما ببینند رصد کنیم. بنابراین بعضی راهکارها برای قبل از دیدن انیمیشن است. برخی راهکارها هم برای حین دیدن انیمیشن است؛ مثلا اینکه گاهی با واکنش‌های ساده حین انیمیشن به بچه‌ها آگاهی می‌دهیم. گاهی هم خانواده‌ها بعد از انیمیشن باید کارهایی انجام دهند. چرا که گاهی فرزندان ما انیمیشنی را دیده اند که احتمالا مناسب سن او نبوده، خانواده باید در این مرحله نیز راهکارهایی داشته باشد. اینجا سایت‌های توصیه گر مثل کدومو می‌توانند به خانواده‌ها کمک کنند.

والدین در خانواده خود ممکن است استانداردهای خاص خود را داشته باشند و بخواهند آنها را در فرایند تربیت اعمال کنند. در این راه، خوب است که والدین حداقل یک بار قبل از فرزند خود، انیمیشن را دیده باشند تا از محتوای آن آگاهی به دست آورند. بعلاوه، من به عنوان والد باید بدانم که سازنده‌ی این انیمیشن کدام شرکت و کشور است تا از مبانی سازنده آن آگاه باشم. مثلا انیمیشن‌هایی که شرق تولید کرده تا حد زیادی بلحاظ فرهنگی بیشتر شبیه ما هستند. همچنین من به عنوان پدر و مادر باید بدانم اگر فرزند من انیمیشنی را دید چه باید کنم. البته طی کردن این مراحل برای پدر و مادرهایی که مشغولیت‌های خودشان را دارند سخت و وقت گیر است. اینجاست که اهمیت همراهی سایت‌هایی مثل کدومو مشخص می‌شود که دستیار خانواده در این موضوع باشند.

در این انیمیشن که ساخت چین و امریکاست بخشی از داستان کاملا شرقی و بخشی مانند روابط با جنس مخالف، کاملا غربی است. در این انیمیشن کودکان ما خودشان را جای حیوانات قرار می‌دهند که شخصیت‌های اصلی هستند. کودکان با شخصیت‌ها به شدت همذات‌پنداری می‌کنند.

صداوسیما در نسخه دوبله شده تا حد زیادی با تقطیع سعی کرده از آسیب‌های انیمیشن بکاهد اما طبیعتا برخی از مسائل از اختیار و توانایی آن خارج است.

در این انیمیشن بن مایه  اصلی، مبارزه برای دفاع از خانه و جنگل است.

در انیمیشن‌هایی مثل گیسوکمند، دلیر، هتل ترانسیلوانیا 1، لاته و … پدر و مادر به این نتیجه می‌رسند که در اشتباه بوده اند و حرف فرزند آنان درست بوده و در انیمیشن جوجه تیغی‌ها هم به همین موضوع بر می‌خوریم. تقابلی که میان پدر و دختر است در نهایت ختم به این می‌شود که پدر به اشتباه خود اقرار می‌کند و دقیقا همین صحنه را در انیمیشن‌هایی مثل هتل ترانسیلوانیا 1 و دلیر نیز شاهد هستیم. در این آثار معمولا باید و نبایدهایی از طرف پدر و مادر به عنوان سنت مطرح می‌شوند که فرزندان با آن مقابله می‌کنند. وقتی این موضوع تبدیل به یک تم رایج در ده‌ها انیمیشن شده، ممکن است بر فرزندان ما و کنش‌های آنان در زندگی تأثیرات مخربی داشته باشد. اینجا خانواده‌ها مجبورند به دنبال راهکار باشند.

درباره توصیه انیمیشن مفید برای تماشا گاهی نمی توان توصیه کلی و عمومی داشت؛ بلکه نسبت به شرایط هر فرزند و خانواده متفاوت است. مادر به عنوان فردی که بیشتر با فرزندان سروکار دارد بهتر است با آگاهی از شرایط، انیمیشن‌های مناسب را انتخاب کند. مثلا یک انیمیشن که با ترس از تاریکی مقابله می‌کند ممکن است برای یک فرزند که نیاز به تماشای آن دارد مناسب باشد ولی برای دیگران فایده چندانی نداشته باشد.

آقای عباس صالحی در ادامه ضمن تاکید بر همراهی والدین حین تماشای انیمیشن، به سوالات شرکت کنندگان پاسخ داد و خانواده‌ها نیز به بیان نظرات خود پرداختند.

+ این مطلب اولین بار با عنوان «جوجه تیغی ها در جشنواره نوروزی کدومو» روز 4 فروردین 1400 در سایت کدومو منتشر شده است.