غضب، محبت، وهم، ترس، غم و شادی؛ از دل این 6 عامل، ژانرها ایجاد می‌شوند. انیمیشن آوای جنگل تقریبا شامل همه‌ی این 6 عامل بودند و این نکته جالبی بود. این موارد باعث ایجاد جذابیت برای کودکان شده بود.
در جشنواره نوروزی کدومو که با همکاری مرکز تربیت رسانه‌ای باران در نوروز هزار و چهارصد برگزار شده است، هر روز یک پویانمایی توسط کارشناسان مورد بررسی قرار گرفته است. پویانمایی هایی که همان روز از شبکه پویا پخش شده اند.
در این جلسه، به بررسی انیمیشن آوای جنگل(نبض جنگل) پرداخته شد که در طی آن اساتید دعوت‌شده و خانواده‌ها نظرات خودشان را درباره‌ی ویژگی‌های متنوع آن به‌خصوص نکات تربیتی آن بیان کردند.
میهمانان این جلسه، آقای دکتر سعید مدرسی، مدیر مرکز تربیت رسانه‌ای باران و آقای محسن رزاقی، مدرس سواد رسانه‌ای بودند که با همراهی خانواده‌ها به بیان نظراتشان درباره این انیمیشن پرداختند.
آقای مدرسی در ابتدای جلسه گفت: این انیمیشن در چندلایه قابل تحلیل است. یکی لایه خانواده‌محوری است، دیگری لایه‌ی روانشناسی به‌خصوص روانشناسی محبت است که نحوه‌ی بیگانه‌پذیری را در این انیمیشن نشان می‌دهد و همچنین می‌توان از لایه‌ی علوم سیاسی نیز به آن نگاه کرد که شاید برای مخاطبین عجیب باشد. آقای مدرسی ضمن اشاره به کشور سازنده‌ی این انیمیشن که جزیره‌ی کوچک موریس است گفت جالب است برخی کشورها چه بسا برای بازنمایی هویت خودشان انیمیشنی در این سطح می‌سازند. جهان داستان که جهان محبت و بیگانه‌پذیری است، نوعی ارتباط با تاریخ موریس هم شاید داشته باشد. موریس خود یک مستعمره بوده که از قرن ده میلادی که توسط مالایی‌ها شناخته و فتح می‌شود در قرن 15 توسط پرتغالی‌ها و بعد هم توسط هلندی‌ها و بعد هم توسط فرانسوی‌ها و آخر هم توسط انگلیسی‌ها تسخیر می‌شود. خواهیم گفت این تم بیگانه پذیری انیمیشن چه ارتباطی با این موضوع دارد.
آقای رزاقی ادامه داد: این انیمیشن از دید کاربران سامانه‌های مختلف خارجی انیمیشن مناسب و جذابی ارزیابی شده. در بسیاری از سامانه‌های خارجی فیلم را اجاره می‌دهند که چیزی شبیه اکران آنلاین سامانه‌های ایرانی است که این انیمیشن هم بسیار مورد اقبال بود. وقتی درباره محصولات رسانه ای صحبت می‌کنیم، با یک بسته و یک شبکه ارزش مواجه هستیم که تولیدکنندگان رسانه‌ها برای مخاطبینشان ایجاد می‌کنند. با این شبکه ارزش که اقتصاد خودش را هم دارد، همه یک جا جمع می‌شوند که بتوانند آن محتوا را به دست مخاطبین برسانند. آنها به دنبال این هستند که مخاطب بتواند در فضایی که برایش ترسیم کرده اند غوطه‌ور شوند. این انیمیشن هم در سالی که کرونا هست و ارتباطاتمان محدود شده ساخته شده ولی از این فرصت برای بیشتر دیده شدن استفاده کرده رزاقی گفت که استودیوی تهیه‌کننده‌ی انیمیشن یک پلی‌بوک و یک رویداد را برای مخاطبین عرضه کرده تا میلیون‌ها مخاطب را درگیر این انیمیشن کند. در این رویداد انواع راهکارهای تماشای انیمیشن به صورت دسته‌جمعی و … ارائه شده. اینکه فرزندان چگونه با انیمیشن بهتر ارتباط برقرار کنند، چگونه کاردستی‌های مرتبط با آن را بسازند و … از جمله محتوای این رویداد و شبکه ارزشی است. همه اینها منتج به این می‌شود که مصرف رسانه‌ای خانواده‌ها افزایش یابد و این افزایش معطوف به تماشای این انیمیشن باشد.
رزاقی در ادامه با اشاره به جملات آقای دکتر مدرسی گفت: چیزی که در تحلیل ساده انیمیشن به آن می‌رسیم این است که باید برای خشونت جایگزین‌های دیگری پیدا کنیم. با توجه به تاریخچه موریس و داستان، گویی پیام این انیمیشن در لایه سیاسی این است که باید با استعمار نو و فرانو بدون خشونت کنار بیاییم.
آقای دکتر مدرسی در ادامه به عوامل جذابیت در انیمیشن و فیلم اشاره کرد و گفت این عوامل عبارتند از: غضب، محبت، وهم، ترس، غم و شادی. از دل این 6 عامل، ژانرها ایجاد می‌شوند. انیمیشن آوای جنگل تقریبا شامل همه‌ی این 6 عامل بودند و این نکته جالبی بود. این موارد باعث ایجاد جذابیت برای کودکان شده بود. دانستن این عوامل جذابیت باعث می‌شود که ما مقهور یک اثر رسانه ای نشویم. موضوع مهم دیگر، درونمایه یک اثر است . درونمایه، همان حرف اصلی و جهان داستان است که زیاد تکرار می‌شد. این درونمایه محبت بود ولی نوعی محبت عادی نبود بلکه محبت به بیگانه بود. محبت نسبت به کسی بود که به جمع ما وارد می‌شود و ما او را نمی شناسیم حتی اگر قرار است سلطه ای بر سرزمین ما ایجاد شود. انیمیشن می‌گفت که حتی اگر کسی موانع ارتباطی دارد، تو ارتباط را برقرار کن که در مفاهیم اسلامی نیز این موضوع را داریم. مدرسی ضمن اشاره به پیرنگ و نقاط کلیدی این اثر گفت: باز هم محبت است که در این اثر، بحران‌ها را حل می‌کند، اگرچه در لایه سیاسی ختم به سلطه‌پذیری می‌شود. مدرسی در ادامه به شخصیت‌پردازی این انیمیشن و ارزش‌های پیرامونی این شخصیت‌ها پرداخت. او گفت باید سعی کنیم تفکر نقادانه را در بچه‌ها بالا ببریم و سعی کنیم درباره انیمیشن فکر کنند، به شخصیت پردازی توجه کنند و شخصیت‌های موجود در انیمیشن را مونوگرافی کنند. از بچه‌ها بخواهیم داستان را بازسازی کنند و امتداد دهند. این امور باعث می‌شود بچه‌ها نگاه خلاقانه و نقادانه داشته باشند. مثلا از او بپرسیم اگر جای شخصیت اصلی داستان بودی چه کار می‌کردی؟
مدرسی در ادامه به چهار گام تحلیل اشاره کرد و آنها را اینگونه برشمرد: بیان روایت و داستان، بیان نکات مثبت، بیان نکات منفی، خلاقیت و بازسازی.
نگاه سیاسی این بود که استعمارگر را باید بپذیریم و این موضوع در لایه سیاسی قابل نقد و تحلیل است. باید هنگام تماشای انیمیشن به کشور سازنده و استودیوی سازنده توجه کنیم.
در پایان جلسه، آقای رزاقی و دکتر مدرسی در تعامل با خانواده‌ها به سوالات آنان پاسخ دادند.
+ این مطلب اولین بار با عنوان «آوای جنگل (نبض جنگل) در جشنواره نوروزی کدومو» روز 3 فروردین 1400 در سایت کدومو منتشر شده است.