در تمامی کشور‌های دنیا سامانه‌های هدایت مصرف رسانه‌ای برای والدین وجود دارد و قطعاً پدران و مادران توانمند برای مصرف رسانه‌ای فرزند خود به این سامانه‌ها مراجعه می‌کنند.
در دنیای کنونی با فراگیر شدن رسانه‌ها و ابزار ارتباطی، تربیت رسانه‌ای یکی از مهم‌ترین موضوعاتی است که باید مدنظر والدین قرار گیرد تا نسبت به روند تربیتی فرزندان خود کنترل و تأثیرگذاری بیشتری داشته باشند.
در این درس گفتار‌ها دکتر سعید مدرسی، کارشناس مسائل تربیتی و سواد رسانه‌ای به بیان نکاتی مهم در موضوع قانونگذاری رسانه‌ای در خانواده می‌پردازد.
استاد سعید مدرسی در سیزدهمین قسمت از این مجموعه به موضوع «اهمیت رده‌بندی سنی مصرف رسانه‌ای» پرداخت که مشروح آن را در ادامه مشاهده می‌کنید و می‌خوانید.
«یکی دیگر از حیطه‌های قانونگذاری رسانه‌ای در خانواده بحث رده‌بندی سنی فرزندان برای استفاده از درگاه‌های رسانه‌ای است. سؤالی که در این میان مطرح می‌شود این است که فرزندان از چه سنی می‌توانند از درگاه‌های رسانه‌ای استفاده کنند؟
همان‌طور که در جلسات گذشته عنوان شد درگاه‌های رسانه‌ای نیازمند سخت‌افزار‌های خاص خود مانند تلفن همراه، رایانه شخصی و … هستند. گاهی اوقات درگاه‌های رسانه‌ای نیاز به پلتفرمی دارند که بر روی سخت‌افزار رسانه‌ای نصب می‌شود برای مثال فقط با نصب پلتفرم‌های شبکه‌های اجتماعی بر روی تلفن همراه می‌توان در این شبکه‌ها حضور داشت. گاهی اوقات محتوایی مانند فیلم، سریال، کتاب، موسیقی و یا بازی رایانه‌ای که فرزندان قصد استفاده از آن را دارند، پررنگ می‌شود.
گاهی اوقات نحوه ارتباط‌گیری فرزندان با دیگران در برخی از پلتفرم‌ها ممکن است ارتباطات ناهمتراز تربیتی به وجود بیاورد، بدان معنا که فرزند ما ممکن است با غیر همسن و همجنس خود مرتبط شود، پس باید این دقت نظر وجود داشته باشد که اقتضائات سنی فرزندان قواعد و قوانین خاص خود را دارد.
از حدود ۶۰ سال پیش در دنیا برای مصرف محتوای رسانه قواعد و قوانینی وضع شده است. برای مثال از حدود سه دهه پیش در باب بازی‌های رایانه‌ای و از حدود ۵ دهه پیش برای مصرف کتاب قواعد و قوانینی در نظر گرفته شده یا در باب فیلم‌های سینمایی حدود ۳ دهه پیش قواعدی وضع شده است؛ سؤال اینجاست که چرا باید مصرف رسانه‌ای قانونمند باشد؟ چون محتوای رسانه‌ای مانند غذاست، آیا می‌توان به نوزاد سه‌ماهه چلوکباب داد؟ مسلماً پاسخ منفی است. هر اندازه که کباب غذای مفیدی باشد، اما نمی‌توان به نوزاد شیرخوار خود به بهانه اینکه باید از ابتدا قوی شود، کباب خوراند. مسلماً این غذا آسیب جدی به بدن او وارد می‌کند و چه بسی حتی باعث مرگ او شود.
نباید فراموش کرد که کودکان و نوجوانان امروز مانند نهال‌هایی هستند که هرچقدر در نگهداری و مواظبت از آن‌ها دقیق‌تر و جدی‌تر باشیم، درختان تنومندتر و مفیدتری در آینده خواهیم داشت. پس طبیعتاً فرزندان باید متناسب با سنشان محتوای خاص خود را دریافت کنند. سؤالی که اینجا مطرح می‌شود این است که والدین از کجا می‌توانند دسترسی به رده‌بندی سنی مصرف رسانه‌ای داشته باشند؟
در تمامی کشور‌ها دنیا سامانه‌های هدایت مصرف رسانه‌ای برای والدین وجود دارد برای مثال در ایران مجموعه‌های خیلی خوبی وجود دارند که این وظیفه را بر عهده گرفتند. نظام ارزیابی و رده‌بندی سنی بازی‌های رایانه‌ای «ESRA» یک سازمان نظارتی ایرانی است که به رده‌بندی سن و امتیاز دادن به محتوا‌های آسیب‌رسان در بازی‌های رایانه‌ای می‌پردازد که به وسیله درج تصویرنگار‌های محتوایی بر روی بسته‌بندی بازی‌ها و یا درج رده‌بندی بندی سنی ۳، ۷، ۱۲، ۱۵، ۱۸ سال به اطلاع خانواده‌ها می‌رسد و آن‌ها می‌توانند در هنگام خرید بازی با دقت به این تصویرنگار‌ها از شدت تأثیرگذاری هر یک از محتوا‌های آسیب‌رسان آن بازی مطلع شوند. این شرکت در سال ۱۳۸۶ توسط بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای ایران تأسیس شده است.
مجموعه خوب دیگری که برای هدایت مصرف رسانه‌ای در کشور وجود دارد سامانه «کدومو» زیر نظر موسسه تبیان و سازمان تبلیغات اسلامی است. این مجموعه فیلم‌های سینمایی، سریال‌های نمایش خانگی، کتاب و بازی‌های رایانه‌ای را رده‌بندی سنی کرده است لذا پدران و مادران می‌توانند با مراجعه به این سایت رده‌بندی سنی مصرف رسانه‌ای را تشخیص دهند.
سامانه دیگری که در کشور ایجاد شده سامانه «چی خوبه» است؛ این سامانه که هم سایت و هم اپلیکیشن دارد با توجه به گرایش‌های خاص کودکان و نوجوانان در گروه‌های سنی مختلف و متناسب با جنسیت آن‌ها به پایش، گزینش و دسته‌بندی زمینه‌های موضوعی مصرف رسانه‌ای می‌پردازد تا بهترین سرگرمی‌های سازنده و جذاب را برای رشد و شکوفایی خلاقیت کودکان و نوجوانان شناسایی و معرفی کند.
سامانه دیگری که والدین می‌توانند بر روی تلفن همراه خود نصب کنند سامانه «رامون» است. این سامانه بیش از ۲ هزار بازی رایانه‌ای، کتاب داستان و برنامه‌های پویانمایی را رده‌بندی سنی کرده است. قطعاً پدران و مادران توانمند به سامانه‌های هدایت مصرف رسانه‌ای مراجعه می‌کنند.
البته نکته دیگری که باید خاطر نشان کرد این است که برخی از سامانه‌های هدایت مصرف رسانه‌ای نیز در خارج کشور وجود دارند که می‌توان به آن استناد کرد که مشهورترین آن‌ها مؤسسه غیرانتفاعی «کامن سنس مدیا» یا «CSM.org» است که توسط مجموعه خصوصی در کشور امریکا ساماندهی شده است. بیش از ۳۵ هزار محتوای رسانه‌ای در این سامانه بین‌المللی رده‌بندی شده‌اند و این سایت که در سال ۲۰۰۳ میلادی راه‌اندازی شده است دو هدف را دنبال می‌کند. اول جلب توجه کودکان به نفوذ بی‌نظیر رسانه‌ها و فناوری و دوم تقویت خانواده برای حمایت از فرزندان در برابر رسانه‌ها و فناوری است.
بنیاد اروپایی اطلاعات بازی‌ها «Pan European Game Information» که به‌صورت خلاصه «پِگی» یا «PEGI» نامیده می‌شود، نام شرکتی در زمینه رده‌بندی سنی بازی‌های رایانه‌ای است که از آوریل ۲۰۰۳ فعالیت خود را آغاز کرد. یا سامانه «ای. اس. ار. بی» یا «Entertainment Software Rating Board» یک سازمان خودگردان است که رده‌بندی سن و محتوای بازی‌های ویدئویی در ایالات‌متحده، کانادا و مکزیک را تعیین می‌کند.
والدین می‌توانند با مراجعه به سامانه‌های هدایت مصرف رسانه‌ای، رده‌بندی سنی مخصوص فرزندان خود را پیدا کنند و غذای مورد نیاز آن‌ها از نظر رسانه‌ای را در اختیارشان قرار دهند. تذکر جدی که باید والدین به آن توجه کنند این است که آن شخصی که باید برای مصرف رسانه‌ای فرزندان تصمیم‌گیری نهایی داشته باشد خود والدین هستند و سامانه‌های هدایت مصرف رسانه‌ای فقط دستیار تربیتی پدران و مادران هستند.
ممکن است والدین با توجه به شناخت عمیقی که از فرزند خود دارند صلاح بدانند که این رده‌بندی سنی به درد فرزندشان نمی‌خورد پس فقط والدین هستند که تصمیم می‌گیرند از این راهنمایی‌ها چگونه استفاده کنند.»
+این مطلب اولین بار با عنوان «اصول قانونگذاری رسانه‌ای در خانواده/13 اهمیت رده‌بندی سنی مصرف رسانه‌ای» روز ۲۱ تیر۱۴۰۱ در خبرگزاری ایکنا منتشر شده است.